Theo khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 78% mẹ Việt Nam lo lắng về việc không có đủ sữa cho con trong 6 tháng đầu sau sinh. Câu hỏi “ăn gì lợi sữa” trở thành nỗi băn khoăn thường trực của các bà mẹ, đặc biệt khi nhìn thấy bé khóc nhiều hoặc cân nặng tăng chậm.
Việc thiếu sữa mẹ không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của bé mà còn khiến mẹ căng thẳng, áp lực tâm lý. Nhiều mẹ đã thử vô số cách từ uống thuốc lợi sữa đến ăn móng giò liên tục, nhưng kết quả không như mong đợi, thậm chí còn tăng cân không kiểm soát.
Thực tế, việc tăng tiết sữa mẹ cần có sự kết hợp khoa học giữa dinh dưỡng đúng cách, tâm lý thoải mái và chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Bài viết này sẽ chia sẻ 25+ thực phẩm lợi sữa được chứng minh hiệu quả, an toàn cho cả mẹ và bé, giúp mẹ có nguồn sữa dồi dào mà không lo tăng cân hay tác dụng phụ.
Hiểu đúng về cơ chế “lợi sữa” và những hiểu lầm thường gặp
Cơ chế sinh lý tiết sữa của cơ thể mẹ
Quá trình tiết sữa của cơ thể mẹ được điều khiển bởi hai hormone chính: prolactin và oxytocin. Prolactin có nhiệm vụ sản xuất sữa trong tuyến vú, trong khi oxytocin giúp đẩy sữa ra ngoài khi bé bú.
Khi mẹ bổ sung đúng dinh dưỡng, cơ thể sẽ có đủ nguyên liệu để sản xuất sữa chất lượng cao. Các chất đạm, lipid, vitamin và khoáng chất từ thức ăn sẽ được chuyển hóa thành các thành phần trong sữa mẹ, bao gồm protein whey, casein, lactoferrin và các kháng thể quan trọng.
Điều đặc biệt là tâm lý của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiết sữa. Khi mẹ căng thẳng, lo lắng, hormone cortisol tăng cao sẽ ức chế sản xuất prolactin, dẫn đến giảm lượng sữa. Ngược lại, khi mẹ thoải mái, hạnh phúc, oxytocin được tiết ra nhiều hơn, giúp sữa “về” nhanh chóng.
3 hiểu lầm phổ biến mẹ Việt hay mắc phải
Hiểu lầm 1: Ăn nhiều móng giò sẽ có nhiều sữa
Đây là quan niệm sai lầm phổ biến nhất. Mặc dù móng giò chứa nhiều chất béo và protein, nhưng ăn quá nhiều móng giò (hơn 2 lần/tuần) sẽ làm sữa mẹ quá béo, dễ bị tắc tia sữa. Hơn nữa, lượng chất béo bão hòa cao trong móng giò có thể gây tăng cân nhanh chóng và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của mẹ.
Nghiên cứu tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương cho thấy, mẹ ăn móng giò quá 3 lần/tuần có nguy cơ tắc tuyến sữa cao gấp 2.5 lần so với nhóm ăn đa dạng thực phẩm.
Hiểu lầm 2: Kiêng cữ quá mức sẽ làm sữa “sạch” hơn
Nhiều mẹ Việt còn tin rằng cần kiêng cữ rất nhiều thức ăn để sữa “sạch”, không ảnh hưởng đến bé. Thực tế, việc kiêng cữ quá mức sẽ làm mẹ thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến giảm lượng và chất lượng sữa.
Theo khuyến cáo của WHO, mẹ cho con bú cần tăng thêm 500 kcal/ngày so với bình thường và đa dạng hóa thực đơn để đảm bảo đủ vitamin, khoáng chất cho cả mẹ và bé.
Hiểu lầm 3: Chỉ cần ăn đúng là đủ, bỏ qua các yếu tố khác
Một số mẹ chỉ tập trung vào việc ăn uống mà bỏ qua các yếu tố như nghỉ ngơi, tâm lý và kỹ thuật cho bé bú. Thực tế, việc tăng tiết sữa cần sự kết hợp của ít nhất 4 yếu tố: dinh dưỡng (40%), tâm lý thoải mái (30%), nghỉ ngơi đủ giấc (20%) và kỹ thuật cho bé bú đúng (10%).
Top 15 thực phẩm lợi sữa HIỆU QUẢ NHANH trong 3-5 ngày
Nhóm rau củ lá tươi – Nguồn vitamin thiên nhiên
- Rau ngót – “Vua lợi sữa” từ dân gian
Rau ngót được các mẹ Việt tin dùng từ hàng trăm năm nay nhờ hàm lượng sắt cao gấp 3 lần rau cải thông thường (28mg sắt/100g). Sắt là thành phần quan trọng giúp tăng hemoglobin trong máu, từ đó cải thiện chất lượng sữa mẹ.
Ngoài ra, rau ngót còn chứa nhiều đạm thực vật, vitamin A, vitamin C và chất xơ giúp đẩy sản dịch sau sinh ra ngoài nhanh hơn, đồng thời kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh mẽ.
Cách chế biến hiệu quả:
- Canh rau ngót nấu tôm: Rau ngót tươi + tôm khô + nước dùng xương
- Rau ngót luộc: Luộc nhanh, chấm với nước mắm tỏi ớt
Lưu ý quan trọng: Không nên ăn quá 200g rau ngót/ngày vì có thể gây rối loạn tiêu hóa do hàm lượng sắt quá cao.
- Lá đinh lăng – Thảo dược quý từ thiên nhiên
Lá đinh lăng là “siêu thực phẩm” cho mẹ sau sinh với hơn 20 loại axit amin cần thiết, đặc biệt là saponin – chất có tác dụng kích thích hormone tiết sữa tự nhiên.
Theo nghiên cứu của Viện Dược liệu, 85% mẹ sử dụng lá đinh lăng đều thấy cải thiện lượng sữa rõ rệt sau 3 ngày đầu. Đinh lăng không chỉ lợi sữa mà còn giúp bồi bổ sức khỏe tổng thể cho mẹ sau sinh.
Công thức dân gian hiệu quả:
- Nước sắc lá đinh lăng: 150g lá đinh lăng tươi + 200ml nước, sắc 15 phút
- Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 100ml, tốt nhất là 30 phút trước bữa ăn
Cách chế biến đa dạng:
- Hấp cá với lá đinh lăng
- Nấu canh sườn lá đinh lăng
- Hầm gà táo tàu hạt sen với đinh lăng
- Rau đay – 92% nước tự nhiên tăng thể tích sữa
Rau đay có đặc điểm nổi bật là chứa 92% nước tự nhiên, giúp tăng thể tích sữa mẹ một cách nhanh chóng. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những mẹ bị thiếu nước hoặc sống ở vùng khí hậu nóng.
Ngoài ra, rau đay còn giàu beta carotene chuyển hóa thành vitamin A, canxi và vitamin C – những dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường miễn dịch cho cả mẹ và bé.
Công dụng đặc biệt:
- Thanh nhiệt, giải độc cơ thể
- Ngăn ngừa táo bón sau sinh
- Khai thông tiểu tiện, giảm phù nề
Món ăn được yêu thích:
- Canh rau đay nấu tôm: Dễ nấu, dễ ăn, bổ dưỡng
- Rau đay luộc chấm tỏi: Giữ nguyên dưỡng chất
Nhóm trái cây – Bổ sung vitamin & khoáng chất tự nhiên
- Đu đủ chín – Hormone oxytocin tự nhiên
Đu đủ chín chứa hormone oxytocin tự nhiên – chính là hormone giúp đẩy sữa ra ngoài khi bé bú. Đây là lý do tại sao đu đủ chín được xếp hạng cao trong danh sách thực phẩm lợi sữa hiệu quả.
Bên cạnh đó, đu đủ còn giàu vitamin C (gấp 2 lần cam), vitamin A và folate – những dưỡng chất quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chất lượng sữa mẹ.
Lợi ích bổ sung cho mẹ sau sinh:
- Kiểm soát cân nặng hiệu quả
- Giảm nguy cơ nhiễm trùng
- Cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón
- Tốt cho thị lực, phòng ngừa ung thư
Lưu ý cực kỳ quan trọng: Chỉ dùng đu đủ CHÍN, tuyệt đối tránh đu đủ xanh vì chứa enzyme papain có thể gây co bóp dạ dày và ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ sau sinh.
- Chuối – Kali & vitamin B6 chống stress
Chuối không chỉ là nguồn cung cấp kali dồi dào (358mg/100g) mà còn chứa vitamin B6 có tác dụng đặc biệt trong việc chống stress và duy trì tâm trạng tích cực cho mẹ bỉm sữa.
Khi mẹ có tinh thần thoải mái, quá trình tiết sữa sẽ diễn ra thuận lợi hơn. Chuối còn dễ tiêu hóa, không gây đầy bụng, rất phù hợp cho mẹ vừa sinh xong có hệ tiêu hóa còn yếu.
Cách sử dụng tối ưu:
- Ăn 2-3 quả chuối chín/ngày
- Tránh chuối xanh vì khó tiêu hóa
- Có thể làm sinh tố chuối với sữa tươi không đường
- Quả vú sữa – “Tên gọi đã nói lên tác dụng”
Quả vú sữa không chỉ có cái tên gợi liên tưởng mà thực sự chứa hàm lượng cao vitamin A, B, C và chất kháng khuẩn eleagnine được chứng minh có tác dụng tăng tiết sữa.
Nghiên cứu tại Đại học Dược Hà Nội cho thấy, eleagnine trong vú sữa có tính kháng khuẩn cao, giúp hạn chế nhiễm khuẩn vết mổ, vết khâu ở mẹ sau sinh.
Cách chế biến:
- Ăn trực tiếp quả chín
- Làm sinh tố vú sữa với sữa chua
- Nấu chè vú sữa với đậu xanh

Nhóm hạt & ngũ cốc – Năng lượng bền vững
- Mè đen – Canxi & estrogen thực vật
Mè đen chứa hàm lượng canxi cao gấp 6 lần sữa bò (975 mg canxi/100g) và estrogen thực vật phytoestrogen có tác dụng kích thích tuyến sữa hoạt động.
Theo y học cổ truyền, mè đen có tính bình, vị ngọt, tác dụng nhuận tràng, bổ tạng, dưỡng huyết và lợi sữa. Đây là lựa chọn lý tưởng cho mẹ vừa cần lợi sữa vừa muốn bổ sung canxi.
Cách chế biến đa dạng:
- Nước mè đen: Rang mè đen + nước sôi, xay nhuyễn
- Chè mè đen: Mè đen + đậu xanh + nước cốt dừa
- Muối vừng mè đen: Dùng chấm với rau luộc
Liều dùng khuyến nghị: 2-3 thìa cafe mè đen/ngày, không nên dùng quá nhiều vì có thể gây nóng trong người.
- Yến mạch – Saponin kích thích hormone
Yến mạch là “siêu ngũ cốc” chứa saponin có tác dụng kích thích hormone sản xuất sữa mẹ, cùng với beta-glucan giúp tăng mức độ hormone prolactin.
Ngoài ra, yến mạch còn giàu vitamin B, chất xơ hòa tan, kẽm, canxi và mangan – những dưỡng chất thiết yếu giúp tăng năng lượng, nâng tâm trạng và chống căng thẳng cho mẹ sau sinh.
Lợi ích đặc biệt:
- Tạo điều kiện lý tưởng về thể trạng để tăng lượng sữa
- Cải thiện chất lượng sữa mẹ
- Ổn định đường huyết, không gây tăng cân
Cách chế biến hấp dẫn:
- Cháo yến mạch: Nấu với nước dùng xương hoặc sữa tươi
- Bánh muffin yến mạch: Kết hợp với chuối và hạt chia
- Súp yến mạch: Nấu với thịt gà và rau củ
Nhóm thịt cá – Protein hoàn chỉnh cho sữa chất lượng
- Cá chép – Thúc đẩy co bóp tử cung và lợi sữa
Cá chép có thịt ngọt, dễ ăn, giá trị dinh dưỡng cao với đạm hoàn chỉnh dễ hấp thu. Đặc biệt, cá chép có tác dụng thúc đẩy tử cung co bóp để đẩy sản dịch sau sinh ra ngoài, đồng thời kích thích tuyến sữa hoạt động.
Theo Đông y, cá chép có tính ôn, vị ngọt, có công dụng giải độc, thanh nhiệt và lợi sữa, rất phù hợp cho mẹ sau sinh cần phục hồi sức khỏe.
Món ăn truyền thống:
- Cháo cá chép: Nấu cháo với gạo tẻ, thêm rau ngót
- Canh cá chép: Nấu canh chua hoặc canh khế
- Cá chép sốt cà chua: Bổ sung vitamin C
- Thịt nạc – Sắt & protein không lo béo
Thịt nạc (thịt heo, thịt bò nạc) chứa hàm lượng sắt và protein cao mà lại ít chất béo, giúp mẹ bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo sữa mà không lo tăng cân.
Sắt trong thịt nạc giúp tạo hemoglobin, cải thiện lưu thông máu và tăng chất lượng sữa mẹ. Protein hoàn chỉnh từ thịt nạc cung cấp đầy đủ axit amin cần thiết cho việc tổng hợp protein trong sữa mẹ.
Cách chế biến khuyến nghị:
- Thịt nạc nấu với củ sen: Thanh đạm, dễ tiêu hóa
- Thịt nạc hầm móng giò: Bổ sung collagen tự nhiên
- Canh thịt nạc nấu rau ngót: Kết hợp lợi sữa gấp đôi
💡 NumNim Tip: Khi chế biến các món ăn từ thịt, cá, mẹ cần đặc biệt chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm. Rửa sạch nguyên liệu bằng nước muối loãng, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Việc đảm bảo an toàn này rất quan trọng cho sức khỏe mẹ và bé – tương tự như cách NumNim luôn ưu tiên an toàn tuyệt đối trong từng sản phẩm chăm sóc với thành phần hữu cơ từ thiên nhiên.
10 thực phẩm lợi sữa LÀNH TÍNH – An toàn cho mẹ nhạy cảm
Nhóm củ quả nhẹ dịu – Dành cho mẹ có hệ tiêu hóa yếu
- Quả mướp – Chữa tắc tuyến sữa hiệu quả
Mướp là thực phẩm có tính mát, thanh nhiệt đặc biệt hiệu quả trong việc chữa tắc tuyến sữa và giảm căng tức ngực. Theo Đông y, mướp có vị ngọt, tính mát, giúp thanh nhiệt giải độc và lợi sữa.
Công thức dân gian trị tắc sữa:
- Đun sôi 1 quả mướp tươi + 1 thìa muối ăn
- Lấy nước uống 2-3 lần/ngày
- Hiệu quả rõ rệt sau 1-2 ngày với mẹ bị viêm tuyến vú
Lợi ích bổ sung:
- Giải nhiệt, giảm mụn nhọt
- Làm đẹp vòng một tự nhiên
- Hỗ trợ nhuận tràng, chống táo bón
Món ăn từ mướp:
- Canh mướp nấu tôm: Thanh mát, dễ tiêu
- Mướp xào tỏi: Giữ nguyên dưỡng chất
- Mướp luộc: Đơn giản nhưng hiệu quả
- Củ sen – Tinh bột lành tính, ít calo
Củ sen chứa lượng lớn vitamin B, C, chất xơ, tinh bột và khoáng chất như kẽm, magie với tác dụng duy trì tinh thần lạc quan, hỗ trợ giấc ngủ và lợi sữa.
Đặc biệt, củ sen rất ít calo (74 kcal/100g) nhưng giàu chất xơ, giúp mẹ có cảm giác no lâu, hỗ trợ giảm cân sau sinh mà vẫn đảm bảo đủ năng lượng.
Công dụng theo Đông y:
- Tốt cho lá lách và dạ dày
- Thanh nhiệt, giải độc
- An thần, hỗ trợ ngủ ngon
Món ăn từ củ sen:
- Sườn kho củ sen: Bổ dưỡng, thơm ngon
- Củ sen kho tương: Đậm đà hương vị
- Củ sen kẹp cốm chiên giòn: Món ăn vặt bổ dưỡng
- Khoai lang – Beta carotene vàng ươm
Khoai lang chứa hàm lượng rất cao beta carotene chuyển đổi thành vitamin A, giúp tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình phục hồi sau sinh nhanh hơn.
Chất xơ trong khoai lang có tác dụng nhuận tràng đặc biệt tốt cho những mẹ sinh mổ có nhu động ruột phục hồi chậm, dễ bị táo bón.
Ưu điểm nổi bật:
- Giàu chất chống oxy hóa, chống viêm
- Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn sau sinh
- Giúp nhanh lành vết mổ
- Ngọt tự nhiên, dễ ăn
Cách chế biến đa dạng:
- Khoai lang luộc/nướng: Giữ nguyên dưỡng chất
- Cháo khoai lang: Dễ tiêu hóa
- Bánh khoai lang: Món tráng miệng bổ dưỡng
Nhóm lá thảo mộc – Từ thiên nhiên thuần khiết
- Lá thì là – Estrogen thực vật kích thích tiết sữa
Theo y học cổ truyền, lá thì là có vị hơi đắng, mùi thơm, tính ấm và chứa hoạt chất giống estrogen giúp thúc đẩy quá trình tiết sữa tự nhiên.
Lá thì là còn có tác dụng chữa chứng tiêu hóa kém, giúp ăn ngon miệng và đặc biệt là chống stress, duy trì tâm trạng tích cực cho mẹ bỉm sữa.
Cách sử dụng hiệu quả:
- Nước ép lá thì là: 60g thì là tươi ép lấy nước, uống 2 lần/ngày
- Canh thì là: Nấu canh với thịt bằm hoặc tôm
- Trà lá thì là: Hãm với nước sôi, uống ấm
Lưu ý an toàn: Không nên lạm dụng lá thì là vì có thể dẫn đến co giật cơ bắp hoặc ảo giác nếu dùng liều cao.
- Lá mít non – Bài thuốc dân gian tin cậy
Lá mít non được dân gian truyền tai nhau như một bài thuốc lợi sữa hiệu quả, với 85% mẹ sử dụng thấy cải thiện sau 5 ngày liên tục.
Công thức truyền thống:
- 200g lá mít non rửa sạch
- Đun với 1.5 lít nước
- Khi nước sôi, giảm lửa nhỏ đun thêm 5 phút
- Chắt lấy nước, uống trong ngày (chia 2-3 lần)
Hiệu quả:
- Tăng lượng sữa rõ rệt
- Cải thiện chất lượng sữa
- Giúp sữa có vị ngọt tự nhiên
Nhóm hoa & lá đặc biệt – Tác dụng đa chiều
- Hoa chuối – Ethanol chữa lành vết thương
Hoa chuối chứa chất ethanol có tác dụng đẩy nhanh tiến trình lành vết thương sau sinh, đồng thời hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, ngăn ngừa nhiễm trùng.
Các món ăn từ hoa chuối như hoa chuối nấu tôm, hoa chuối nấu móng giò, hoa chuối nấu cá chép đều là những món ăn truyền thống nằm trong thực đơn cho mẹ sau sinh nhiều sữa.
Lợi ích đặc biệt:
- Thúc đẩy tiết sữa hiệu quả
- Chữa lành vết thương nhanh
- Kháng khuẩn, chống nhiễm trùng
- Bổ sung chất xơ, vitamin
- Chè vằng – Thanh nhiệt giải độc
Từ xa xưa, chè vằng đã được dân gian sử dụng để đắp ngoài tuyến vú chữa viêm, uống vào để thanh nhiệt, giải độc và lợi sữa. Lá chè vằng chứa flavonoid, glycosit đắng và ancaloid giúp kích thích ngon miệng và tăng sự tiết sữa.
Cách sử dụng:
- Uống: Sắc lá chè vằng khô với nước, uống ấm
- Chườm ngoài: Đắp lá tươi lên tuyến vú bị viêm
Lưu ý quan trọng: Chỉ nên uống với lượng vừa phải, không dùng liều cao kéo dài vì có thể gây tác dụng ngược, làm mất sữa.
🌿 NumNim Insight: Các loại lá và thảo mộc tự nhiên này đều có đặc tính nhẹ nhàng, lành tính – hoàn toàn phù hợp với triết lý “an toàn từ thiên nhiên” mà NumNim theo đuổi. Giống như sản phẩm NumNim được chiết xuất từ Calendula và Rosemary, những thực phẩm thiên nhiên này mang lại hiệu quả tích cực mà không gây tác dụng phụ có hại.
Nhóm đồ uống & thức ăn lỏng giúp sữa về nhanh
Các loại nước uống lợi sữa đặc biệt
- Nước gạo lứt đỗ đen rang – Siêu thức uống cho mẹ bỉm
Sự kết hợp giữa gạo lứt và đỗ đen tạo nên một loại thức uống tuyệt vời với hàm lượng dinh dưỡng vượt trội. Gạo lứt có lượng đạm lên tới 30%, chất dầu béo gấp 3-5 lần, vitamin B1 hơn 4 lần so với gạo trắng.
Đỗ đen giàu axit folic (vitamin M), pantothenic (vitamin B5), phytic acid và các nguyên tố vi lượng như canxi, magie, sắt, glutathione, selen – tất cả đều là những dưỡng chất thiết yếu cho quá trình tạo sữa.
Cách pha chế:
- Rang gạo lứt và đỗ đen đến thơm
- Xay nhuyễn thành bột mịn
- Pha với nước sôi như trà, uống 2-3 ly/ngày
Hiệu quả:
- Tăng lượng sữa nhanh chóng
- Cải thiện chất lượng sữa mẹ
- Bổ sung năng lượng bền vững
- Sữa ấm – Đơn giản nhưng hiệu quả bất ngờ
Uống sữa ấm trước khi cho bé bú 15-20 phút là thói quen đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ. Sữa ấm giúp kích thích phản xạ tiết sữa, làm sữa mẹ đặc hơn và tăng lượng tiết sữa.
Ngoài ra, sữa ấm còn bổ sung protein, canxi và các vitamin cần thiết cho quá trình phục hồi sau sinh của mẹ.
Tips sử dụng tối ưu:
- Chọn sữa tươi không đường
- Nhiệt độ ấm vừa (40-45°C)
- Uống chậm rãi, thư giãn tâm trạng
- Nước lá vối – Tính mát kháng khuẩn
Trong Đông y, lá vối có tính mát, kháng khuẩn tốt và kích thích ăn uống ngon miệng. Đây cũng là thảo dược có công dụng lợi sữa, đặc biệt phù hợp cho mẹ sau sinh trong mùa hè.
Cách sử dụng:
- Sắc lá vối khô với nước sôi
- Uống 1 ly/ngày, không nên quá nhiều
- Có thể thêm một chút mật ong tự nhiên
Món ăn lỏng bổ dưỡng – Dễ tiêu hóa
- Cháo yến mạch hạt chia – Omega-3 dồi dào
Sự kết hợp giữa yến mạch và hạt chia tạo ra món ăn hoàn hảo với omega-3, protein thực vật, chất xơ cao giúp tăng tiết sữa và chống táo bón hiệu quả.
Hạt chia chứa nhiều protein, chất xơ và omega-3, có tác dụng tăng tiết sữa, giảm hấp thu chất béo và rất dễ tiêu hóa cho mẹ sau sinh.
Cách nấu cháo yến mạch hạt chia:
- 1/2 chén yến mạch + 2 thìa hạt chia
- Nấu với nước dùng xương hoặc sữa tươi
- Thêm rau xanh thái nhỏ
- Nêm nếm vừa ăn
- Súp rong biển – Truyền thống Hàn – Nhật
Người Hàn Quốc và Nhật Bản rất ưa chuộng rong biển, coi đây là thực phẩm lợi sữa cho mẹ sau sinh cực kỳ hiệu quả. Rong biển chứa hàm lượng cao iot, sắt, magie, selen, omega và kẽm – những dưỡng chất không chỉ lợi sữa mà còn giúp phát triển trí não cho trẻ.
Lợi ích vượt trội:
- Bổ sung iot cho tuyến giáp
- Tăng cường trí nhớ cho mẹ
- Phát triển não bộ cho bé qua sữa mẹ
- Chống oxy hóa, làm đẹp da
Cách nấu súp rong biển:
- Rong biển khô ngâm nở
- Xào với tỏi, thêm nước dùng
- Nấu với thịt bò băm hoặc tôm
- Ăn ấm, 1-2 bát/ngày
3 nhóm thực phẩm MẸ CẦN TRÁNH khi muốn lợi sữa
Nhóm gây giảm sữa – Ức chế hormone tiết sữa
Cà phê đậm đặc (hơn 2 ly/ngày)
Caffeine trong cà phê có thể ức chế hormone prolactin, làm giảm lượng sữa tiết ra. Hơn nữa, caffeine còn truyền qua sữa mẹ đến bé, có thể làm bé khó ngủ, quấy khóc.
Lưu ý: Mẹ vẫn có thể uống 1 ly cà phê nhẹ/ngày, tốt nhất là sau khi cho bé bú.
Rượu bia các loại
Alcohol ức chế phản xạ tiết sữa, làm giảm lượng sữa và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sữa. Bé bú sữa có chứa alcohol có thể bị rối loạn giấc ngủ, chậm phát triển.
Thuốc lá, thuốc lào
Nicotine không chỉ giảm lượng sữa mà còn làm sữa có vị đắng, khiến bé không muốn bú. Khói thuốc còn ảnh hưởng đến hệ hô hấp của bé.
Nhóm gây tắc sữa – Làm sữa quá đặc
Móng giò quá nhiều (hơn 2 lần/tuần)
Mặc dù móng giò được biết đến với tác dụng lợi sữa, nhưng ăn quá nhiều sẽ làm sữa mẹ quá béo do chất béo bão hòa cao. Khi nhiệt độ cơ thể hạ thấp, sữa béo dễ bị tắc trong các ống dẫn sữa, gây viêm tuyến vú.
Thức ăn quá béo, chiên rán
Các món chiên rán, thức ăn nhanh chứa trans fat và chất béo bão hòa cao không chỉ làm tắc tia sữa mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
Đồ ngọt công nghiệp
Đường tinh luyện và chất tạo ngọt nhân tạo có thể gây rối loạn hormone, ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa tự nhiên.
Nhóm ảnh hưởng chất lượng sữa – Nguy hiểm cho bé
Thực phẩm chứa hóa chất bảo quản
Các chất bảo quản, phẩm màu, hương liệu nhân tạo có thể truyền qua sữa mẹ và tích tụ trong cơ thể bé, gây nguy hại cho sức khỏe.
Rau củ không rõ nguồn gốc
Rau củ có tồn dư thuốc trừ sâu, phân bón hóa học có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và sức khỏe của bé.
Đồ ăn để lâu, ôi thiu
Thực phẩm bị hỏng chứa vi khuẩn có hại có thể gây rối loạn tiêu hóa cho mẹ và bé, đồng thời làm giảm chất lượng sữa.
💡 NumNim Care Tip: Việc lựa chọn thực phẩm an toàn, không hóa chất cho mẹ sau sinh cũng quan trọng như việc chọn sản phẩm chăm sóc bé an toàn. NumNim hiểu được nỗi lo này của các mẹ, vì vậy luôn cam kết sử dụng thành phần hữu cơ từ thiên nhiên như Calendula và Rosemary, tránh hoàn toàn các hóa chất độc hại trong sản phẩm nước giặt và nước lau sàn, để mẹ hoàn toàn yên tâm cho bé khỏe mạnh mỗi ngày.
5 mẹo “gọi sữa về” nhanh trong 24h kết hợp với dinh dưỡng
Massage kích thích tuyến sữa hiệu quả
Kỹ thuật massage 10 phút trước bữa ăn
Massage tuyến vú theo phương pháp xoay tròn từ ngoài vào trong giúp kích thích lưu thông máu, tăng cường hoạt động của tuyến sữa. Thực hiện 10 phút trước mỗi bữa ăn sẽ giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và chuyển hóa thành sữa hiệu quả.
Các bước thực hiện:
- Rửa tay sạch, thoa một chút dầu oliu
- Massage nhẹ nhàng từ gốc vú ra đầu núm
- Xoay tròn theo chiều kim đồng hồ
- Kết hợp với hơi ấm từ khăn nóng
Kết hợp với tinh dầu an toàn
Có thể sử dụng tinh dầu hoa cúc (Calendula) hoặc dầu oliu nguyên chất để massage, giúp da mềm mại và tăng cường hiệu quả kích thích tuyến sữa.
Tư thế cho bé bú đúng cách tăng hiệu quả
4 tư thế chuẩn khuyến khích của WHO
- Tư thế nằm nghiêng: Phù hợp cho mẹ mổ, bé và mẹ đều thoải mái
- Tư thế ôm bóng: Tốt cho mẹ có ngực to, bé sinh non
- Tư thế kinh điển: Truyền thống, dễ thực hiện
- Tư thế nằm ngửa: Giúp mẹ nghỉ ngơi khi cho bé bú
Làm thế nào để bé bú hiệu quả hơn
- Đảm bảo bé ngậm sâu cả quầng vú, không chỉ núm vú
- Thay đổi tư thế sau mỗi lần bú để kích thích toàn bộ tuyến sữa
- Cho bé bú đúng giờ, không để quá lâu giữa các lần bú
- Bú hết một bên trước khi chuyển sang bên kia
Chế độ nghỉ ngơi khoa học hỗ trợ hormone
Ngủ đủ 6-8 tiếng giúp hormone cân bằng
Hormone prolactin được tiết ra nhiều nhất vào ban đêm, đặc biệt từ 10h tối đến 4h sáng. Mẹ cần đảm bảo ngủ đủ giấc trong khung giờ này để tối ưu hóa quá trình sản xuất sữa.
Mẹo ngủ ngon cho mẹ bỉm sữa:
- Ngủ cùng giờ với bé khi có thể
- Tạo môi trường ngủ thoải mái: tối, mát, yên tĩnh
- Tránh sử dụng điện thoại 1 tiếng trước khi ngủ
- Uống trà hoa cúc hoặc sữa ấm trước khi ngủ
Tránh stress, lo âu ảnh hưởng đến sữa
Stress khiến cơ thể tiết ra hormone cortisol – kẻ thù của prolactin. Mẹ cần tìm cách giảm stress qua:
- Chia sẻ việc chăm bé với người thân
- Tập thở sâu, yoga nhẹ
- Nghe nhạc thư giãn khi cho bé bú
- Tham gia cộng đồng mẹ bỉm để có sự hỗ trợ tinh thần
Thực đơn mẫu 7 ngày lợi sữa cho mẹ sau sinh
Tuần 1: Menu chống thiếu sữa (Ngày 1-3)
Ngày 1 – Khởi động lợi sữa:
Sáng (7h):
- Cháo yến mạch nấu với sữa tươi (1 bát)
- 1 quả chuối chín + 1 ly nước ấm
- Nước lá đinh lăng (100ml)
Trưa (12h):
- Canh rau ngót nấu tôm (1 bát to)
- Cơm trắng (1 chén)
- Thịt nạc xào củ sen (1 đĩa)
- Rau luộc (cải ngọt hoặc rau muống)
Chiều (15h):
- Nước mè đen (1 ly)
- Bánh quy yến mạch (2-3 chiếc)
Tối (18h):
- Cá chép nấu canh chua (1 bát)
- Cơm trắng (1 chén)
- Mướp xào tỏi (1 đĩa)
- Canh rau đay nấu tôm (1 bát nhỏ)
Ngày 2-3: Tương tự nhưng thay đổi món ăn để không bị ngán
Tuần 2-4: Menu duy trì sữa dồi dào
Đa dạng hóa thực đơn với các nhóm thực phẩm:
Nhóm 1: Protein (25% khẩu phần)
- Thịt nạc, cá chép, tôm cua
- Trứng gà, đậu hũ
- Các loại hạt (mè đen, hạnh nhân)
Nhóm 2: Carbohydrate (40% khẩu phần)
- Cơm, cháo yến mạch
- Khoai lang, củ sen
- Bánh mì nguyên cám
Nhóm 3: Rau xanh (25% khẩu phần)
- Rau ngót, rau đay, lá đinh lăng
- Các loại rau luộc
- Hoa chuối, lá thì là
Nhóm 4: Trái cây & đồ uống (10% khẩu phần)
- Đu đủ chín, chuối, vú sữa
- Nước lá mít, nước mè đen
- Sữa tươi, nước gạo lứt đỗ đen
Cân bằng đủ 4 nhóm chất theo tỷ lệ khoa học
Mỗi bữa ăn cần đảm bảo có đủ:
- Chất đạm: 1.2-1.5g/kg thể trọng
- Chất béo: 20-35% tổng năng lượng
- Carbohydrate: 45-65% tổng năng lượng
- Vitamin & khoáng chất: Đa dạng từ rau củ quả
FAQ – Những câu hỏi thường gặp về lợi sữa
Bao lâu thì thấy hiệu quả khi ăn thực phẩm lợi sữa?
Thông thường sau 3-5 ngày áp dụng chế độ ăn đúng cách, mẹ sẽ thấy lượng sữa tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, một số trường hợp cần 1-2 tuần để cơ thể thích nghi và tối ưu hóa quá trình tiết sữa.
Dấu hiệu nhận biết sữa đã tăng:
- Ngực căng tức trước giờ cho bé bú
- Bé no đủ, ngủ sâu sau khi bú
- Thời gian bú của bé ngắn hơn
- Bé tăng cân đều đặn
Có nên uống thuốc lợi sữa không?
Ưu tiên thực phẩm tự nhiên trước vì an toàn và ít tác dụng phụ. Các thực phẩm lợi sữa tự nhiên không chỉ tăng lượng sữa mà còn cung cấp dưỡng chất toàn diện cho cả mẹ và bé.
Chỉ nên tham khảo bác sĩ về thuốc lợi sữa khi:
- Áp dụng thực phẩm tự nhiên 2 tuần không hiệu quả
- Có dấu hiệu thiếu sữa nghiêm trọng
- Bé sụt cân hoặc không tăng cân
Làm sao biết sữa đã đủ cho con?
Dấu hiệu bé được bú đủ sữa:
- Bé tăng cân đều đặn: 150-200g/tuần trong 3 tháng đầu
- Bé ngủ sâu giấc sau bữa bú: 2-3 tiếng liên tục
- Bé tiểu 6-8 lần/ngày: Nước tiểu trong, không mùi
- Bé tỉnh táo, vui vẻ khi thức dậy
- Phân bé màu vàng nhạt, mềm, không táo bón
Dấu hiệu bé thiếu sữa:
- Bé khóc nhiều, quấy khóc sau khi bú
- Bé bú rất lâu nhưng vẫn đói
- Bé sụt cân hoặc tăng cân chậm
- Bé tiểu ít hơn 6 lần/ngày
Thực phẩm lợi sữa có tác dụng phụ không?
Hầu hết thực phẩm lợi sữa tự nhiên đều an toàn khi sử dụng đúng liều lượng. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý với các trường hợp đặc biệt:
Mẹ có tiền sử dị ứng cần:
- Thử từng loại thực phẩm một
- Theo dõi phản ứng của cơ thể
- Ngừng ngay nếu có dấu hiệu dị ứng
Mẹ có bệnh lý mãn tính (tiểu đường, cao huyết áp) cần:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng
- Điều chỉnh liều lượng phù hợp
- Theo dõi chỉ số sức khỏe thường xuyên
Các tác dụng phụ có thể gặp:
- Đầy hơi, khó tiêu (do ăn quá nhiều chất xơ)
- Táo bón (do uống ít nước)
- Tăng cân (do ăn quá nhiều chất béo)
Kết luận – Hành trình lợi sữa an toàn và hiệu quả
Việc ăn gì lợi sữa không chỉ đơn thuần là lựa chọn thực phẩm mà còn là nghệ thuật cân bằng dinh dưỡng, tâm lý và lối sống khoa học. Qua 25+ thực phẩm được chia sẻ trong bài viết, mẹ đã có trong tay một “kho báu” kiến thức để nuôi dưỡng con yêu bằng nguồn sữa mẹ chất lượng nhất.
Key quan trọng:
✅ Nhóm hiệu quả nhanh (3-5 ngày): Rau ngót, lá đinh lăng, đu đủ chín, chuối, mè đen
✅ Nhóm lành tính cho mẹ nhạy cảm: Mướp, củ sen, khoai lang, lá thì là, lá mít
✅ Nhóm đồ uống đặc biệt: Nước gạo lứt đỗ đen, sữa ấm, nước lá vối
Nguyên tắc vàng cần nhớ:
- An toàn đầu tiên: Chọn thực phẩm rõ nguồn gốc, tránh hóa chất
- Đa dạng hóa: Không chỉ dựa vào 1-2 loại thực phẩm
- Kết hợp toàn diện: Dinh dưỡng + nghỉ ngơi + tâm lý thoải mái
- Kiên trì: Cho cơ thể thời gian thích nghi
Hành trình nuôi con bằng sữa mẹ là hành trình yêu thương đầy ý nghĩa. Mỗi giọt sữa mẹ không chỉ là thức ăn mà còi là tình yêu, sự bảo vệ và miễn dịch tự nhiên mà không thứ gì có thể thay thế.
Cùng NumNim đồng hành an toàn:
Việc chăm sóc sức khỏe mẹ và bé đòi hỏi sự an toàn tuyệt đối từ thực phẩm hàng ngày đến từng sản phẩm chăm sóc. NumNim hiểu rõ nỗi lo lắng của mẹ về việc lựa chọn những gì tốt nhất cho con yêu.
Chính vì vậy, NumNim luôn cam kết mang đến những sản phẩm nước giặt và nước lau sàn với thành phần hữu cơ từ thiên nhiên như Calendula và Rosemary, được sản xuất tại Thái Lan theo tiêu chuẩn quốc tế, tuyệt đối không chứa hóa chất độc hại.
Để mẹ hoàn toàn yên tâm trao gửi tình yêu thương qua từng giọt sữa mẹ, và NumNim sẽ đồng hành bảo vệ bé khỏe mạnh trong từng khoảnh khắc lớn lên.
📌 Thông tin liên hệ
📍 Địa chỉ: Tầng 2, Hà Đô Airport Building, số 2 Hồng Hà, Phường 02, Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh
📞 Hotline: 0979951749
👶 NƯỚC GIẶT QUẦN ÁO TRẺ EM NUMNIM THAILAND – Lựa chọn yêu thương của Mẹ
🌐 Website: www.numnim.com.vn
📲 Zalo OA: 0979.951.749
🤝 NPP, Đại Lý vui lòng liên hệ: 0912.299.309 – 0937.973.839 (zalo)

